BUS 7097 Comprehensive : ประเด็นฯการตลาด ตัวอย่างกรณีศึกษารองเท้าสมุนไพรจากผักตบชวา จังหวัดบุรีรัมย์

BUS 7097 ประมวลความรู้ (ข้อเขียน) ประเด็นสำคัญในปัจจุบันทางการตลาด
ตัวอย่างกรณีศึกษา รองเท้าสมุนไพรจากผักตบชวา จังหวัดบุรีรัมย์

ขอบคุณ ภาพประกอบและบทความ "รองเท้าสมุนไพรจากผักตบชวา จังหวัดบุรีรัมย์"
จากเว็บไซต์ https://souvenirbuu.wordpress.com/ภูมิปัญญาท้องถิ่นไทย/ภูมิปัญญาภาคตะวันออกเฉ/ผ้าและเครื่องแแต่งกาย/รองเท้าสมุนไพรจากผักตบ/

ประวัติความเป็นมา ผักตบชวาเป็นพืชชนิดหนึ่งที่คนทั่วไปมองว่าเป็นพืชที่ไร้ค่า แต่ที่จริงแล้วมีประโยชน์หลายประการ เช่น ดอกใช้กินสดกับส้มตำ หรือลวกจิ้มกับน้ำพริก ราก ล้ำต้น ใบ ใช้ทำปุ๋ยหมัก เส้นใยหรือก้านใบมีความเหนียวนุ่มนำมาใช้จักสานเป็นอุปกรณ์ต่างๆ ได้หลากหลายชนิด

รองเท้าสมุนไพรจากผักตบชวา เดิมที มีหมู่บ้านใกล้เคียงได้นำเส้นใยจากผักตบชวามาจักสานเป็นกระจากรูปไก่ พาน กล่อง ฯลฯ นำออกจำหน่ายและสามารถจำหน่ายได้ บ้านโนนมะงา เองก็ได้นำเส้นใยจากผักตบชวามาสานเป็นตะกร้า ออกจำหน่าย แต่ความนิยมของตลาดมีน้อย ประกอบกับถูกพ่อค้าคนกลางกดราคา เลยหันมาดัดแปลงเป็นสินค้าประเภทอื่นๆ เช่น รองเท้า กระจาด เสื่อ ฯลฯ และจัดตั้งกลุ่มขึ้นบริหารงาน ทำการตลาดเอง ปรากฏว่าสินค้าที่อยู่ในความสนใจของลูกค้า คือ รองเท้าจากผักตบชวา ซึ่งในการทำรองเท้าของกลุ่มจะนำสมุนไพร เข้ามาเป็นส่วนผสมด้วย เช่น ตะไคร้ ทำให้เพิ่มคุณค่าของรองเท้าขึ้นมาระดับหนึ่ง เพราะโดยธรรมชาติ เส้นใยของผักตบชวาที่นำมาพันกับตะไคร้ จะมีคุณสมบัติในการนวดฝ่าเท้าไปในตัว ทำให้การไหลเวียนของโลหิตดีขึ้น เหมาะสำหรับสวมใส่เป็นรองเท้าลำรอง ใช้ในสำนักงาน หรือใส่เดินภายในบ้านอาคารบ้านเรือน  --- Innovation

เอกลักษณ์/ จุดเด่นผลิตภัณฑ์ รองเท้าจากผักตบชวาบ้านโนนมะงา ที่ไม่เหมือนที่อื่นๆ คือ ส่วนประกอบที่เป็นสมุนไพร ความเป็นธรรมชาติที่เน้นใช้วัสดุที่ได้มาจากธรรมชาติให้มากที่สุดสวมใส่สบาย ช่วยนวดฝ่าเท้า ช่วยในการไหลเวียนของโลหิตให้ดีขึ้น

วัตถุดิบและส่วนประกอบ ก้านผักตบชวาตากแห้ง, ใบตะไคร้, กำมะถัน, พื้นรองเท้า, กาวติดพื้นรองเท้า, แลกเกอร์เคลือบผิว

ขั้นตอนการผลิต คัดเลือกก้านใบผักตบชวา ที่มีความยาว และไม่แก่จัด ดูจากสี (มีสีเขียวเข้ม) นำผักตบชวาตากแดดให้แห้งประมาณ 5-7 วัน นำผักตบชวาที่แห้งดีแล้วมาอบด้วยกำมะถัน ป้องกันเชื้อรา ล้างผักตบชวาที่ผ่านการอบกำมะถันด้วยน้ำให้สะอาด นำไปผึ่งให้แห้ง เก็บไว้ใช้งาน ทำพื้นรองเท้า นำผักตบชวาที่เตรียมไว้ มาจักเป็นเส้นที่พอดีสำหรับสานเป็นพื้นรองเท้า โดยแกนของพื้นใช้ใบตะไคร้ที่ตากแห้งดีแล้วมาเป็นแกนพันด้วยเส้นผักตบชวา สานให้ได้รูปแบบของเท้า สายรองเท้า นำผักตบชวาทั้งลำมาพันให้เป็นเกลียวแล้วสานเป็นสายรองเท้า นำพื้นและสายมาประกอบเข้าด้วยกัน เพิ่มพื้นฟองน้ำเพื่อให้รองเท้าคงทน หรือถ้าต้องการให้คงทนและสวยงามเพิ่มมากขึ้น ให้เคลือบด้วยแลคเกอร์ แล้วผึ่งลมให้แห้ง ให้กลิ่นทินเนอร์ระเหยให้หมด แล้วเตรียมบรรจุภัณฑ์ รอการจำหน่าย

เทคนิค/เคล็ดลับการผลิต ผักตบชวาต้องผ่านการอบด้วยกำมะถัน เพื่อป้องกันเชื้อรา

คำถาม จากกรณีศึกษา รองเท้าสมุนไพรจากผักตบชวา จังหวัดบุรีรัมย์

1. ให้วิเคราะห์ว่าเป็นกรอบแนวคิดใดใน 3 ตัวนี้ พร้อมอธิบายเหตุผลประกอบ

     Customer Relationship Management, Innovation, Customization
2. ให้ประยุกต์การตลาดแบบ Red Ocean และ Blue Ocean กับกรณีศึกษาพร้อมอธิบายเหตุผลประกอบ

แนวการเขียนตอบกรอบแนวคิด
- ถ้าโจทย์พูดถึงคำว่า "วิเคราะห์" ให้ดูจากเนื้อเรื่อง เช่นให้นักศึกษาวิเคราะห์แล้วดูว่ากรอบแนวคิดที่ใช้คืออะไร อย่างนี้ไม่ใช่ให้สร้างกรอบแนวคิดใหม่ขึ้นมา แต่ให้ดูจากเนื้อเรื่องกรอบที่เขาใช้อยู่จากตัวอย่างในกรณีศึกษามาวิเคราะห์ ให้เขียนกรอบแนวคิดที่เขาทำอยู่แล้วในโจทย์ออกมา ... นี่เป็นการวิเคราะห์ ดังนั้นวิเคราะห์คือสิ่งที่เกิดขึ้นแล้ว 
- ถ้าโจทย์พูดถึงคำว่า "วิจารณ์" คือการเสนอแนะนั่นหมายความว่าให้เสนอกรอบแนวคิดในอนาคต เช่นการสร้างปริมาณการขาย กรอบแนวคิดนี้จะเป็นของอนาคตแล้ว นั่นเป็นสิ่งที่ต้องเสนอมา แต่อนาคตต้องมีความเป็นไปได้ด้วย โดยมีพื้นฐานการทำงานของปัจจุบัน
ดังนั้นต้องดูโจทย์ก่อนว่าโจทย์ถาม "วิเคราะห์" หรือ "วิจารณ์" หรือยกตัวอย่าง
การตอบกรอบแนวคิดที่ดีสุด
1. บรรทัดแรกตั้งกรอบแนวคิด ..(เลือกกรอบให้ตรงกับที่โจทย์ถาม) ..
2. อธิบายกรอบแนวคิด ...คืออะไร ..ใช้กับตัวอย่างอย่างไร ..
3. ประยุกต์ตัวอย่างใช้งานภายใต้กรอบแนวคิด (ให้ตรงกับที่โจทย์ให้มา)
(ควรตอบให้มีความยาว 5 บรรทัด ถึงครึ่งหน้ากระดาษคำตอบ)

กรอบแนวคิดตัวสินค้าหรือผลิตภัณฑ์เหมาะสำหรับนักการตลาด (Marketer)
Innovation การนำสิ่งใหม่ๆ ซึ่งอาจเป็นแนวความคิด หรือสิ่งประดิษฐ์ต่างๆ ที่ยังไม่เคยมีใช้มาก่อนหรือเป็นการดัดแปลงหรือพัฒนาจากของเดิมที่มีอยู่แล้วให้มีประสิทธิภาพที่ดีกว่าเดิม และทันสมัยมากยิ่งขึ้น ทั้งนี้ยังสามารถประหยัดทั้งแรงงานและเวลาได้อีกด้วย

Customization เน้นการตลาดเฉพาะกลุุ่ม ลูกค้ามีการแบ่งกลุ่มย่อยมากขึ้น แต่ละกลุ่มมีความต้องการที่แตกต่างกันมากขึ้น เพราะตลาดเริ่มมีตัวเลือกที่หลากหลาย การแบ่งกลุ่มย่อยตลาดเป็น Niche Market จาก M, เป็น M11, M12, M13 เช่น โรงพยาบาลเด็ก แบ่งออกเป็น ผิวพรรณเด็ก/จิตเวชเด็ก/อายุรเวชเด็ก จะต้องมี specialization ต้องอาศัยคุณภาพเชิงลึกตอบสนอง customize ก่อให้เกิดความภักดีเนื่องจากรู้ลึก รู้จริง มีความชำนาญ รักษาลูกค้าไว้ได้

Customer Relationship Management (CRM) คือ การบริหารความสัมพันธ์กับลูกค้า ซึ่งหมายถึงวิธีการที่เราจะบริหารให้ลูกค้ามีความรู้สึกผูกพันธ์กับสินค้า ,บริการ หรือองค์กรของเรา เมื่อลูกค้าเค้ามีความผูกพันธ์ในทางที่ดีกับเรา แล้วก็ลูกค้านั้นไม่คิดที่จะเปลี่ยนใจไปจากสินค้าหรือบริการของเรา ทำให้เรามีฐานลูกค้าที่มั่้นคง และนำมาซึ่งความมั่นคงของบริษัท
(ที่มา http://www.mindphp.com/คู่มือ/73-คืออะไร/2072-crm-คืออะไร.html)

1. จากกรณีศึกษา กรอบแนวคิดที่ใช้คือ Innovation (นวัตกรรม)
หมายถึง การนำสิ่งใหม่ๆ ซึ่งอาจเป็นแนวความคิด หรือสิ่งประดิษฐ์ต่างๆ ที่ยังไม่เคยมีใช้มาก่อนหรือเป็นการดัดแปลงหรือพัฒนาจากของเดิมที่มีอยู่แล้วให้มีประสิทธิภาพที่ดีกว่าเดิม และทันสมัยมากยิ่งขึ้น ทั้งนี้ยังสามารถประหยัดทั้งแรงงานและเวลาได้อีกด้วย

จากกรณีศึกษา กลุ่มบ้านโนนมะงา ได้สร้างนวัตกรรมใหม่โดยการนำเส้นใยจากผักตบชวามาจักสาน “รองเท้าสมุนไพร” ที่ไม่เหมือนที่อื่นๆ คือ ส่วนประกอบที่เป็นสมุนไพรเข้ามาเป็นส่วนผสมด้วย เช่น ตะไคร้ ทำให้เพิ่มคุณค่าของรองเท้าขึ้นมาระดับหนึ่ง ความเป็นธรรมชาติที่เน้นใช้วัสดุที่ได้มาจากธรรมชาติให้มากที่สุดสวมใส่สบาย ช่วยนวดฝ่าเท้า ช่วยในการไหลเวียนของโลหิตให้ดีขึ้น

2. ให้ประยุกต์การตลาดแบบ Red Ocean และ Blue Ocean
Red Ocean คือแข่งกันในตลาดที่ผู้ขายสินค้าอยู่แล้ว มากราย หรือมีคู่แข่งขันทางการตลาดมากราย แต่ละรายก็จะมุ่งเน้นจะเอาชนะคู่แข่งอื่นๆ เพื่อที่จะแย่งชิงลูกค้ามาให้ได้มากที่สุด และทำให้ได้กำไรมากที่สุด 
กลยุทธ์ Red Ocean: ย้ายลูกค้า การแข่งขัน cost leadership, product different, focus strategy
การประยุกต์การตลาดแบบ Red Ocean แนวทางที่สำคัญที่จะเอาชนะคู่แข่งให้ได้ก็คือ จะต้องดูว่าคู่แข่งของเราทำอะไรบ้าง สินค้าและบริการของคู่แข่งเป็นอย่างไร เมื่อคู่แข่งออกสินค้าหรือบริการอะไรใหม่ออกมา เราก็จะต้องทำตามและออกมาบ้าง เพื่อไม่ให้น้อยหน้าคู่แข่ง ตัวอย่างเช่น มีหมู่บ้านใกล้เคียงได้นำเส้นใยจากผักตบชวามาจักสานเป็นกระจากรูปไก่ พาน กล่อง ฯลฯ นำออกจำหน่ายและสามารถจำหน่ายได้ กลุ่มบ้านโนนมะงา เองก็ได้นำเส้นใยจากผักตบชวามาสานเป็นตะกร้า ออกจำหน่าย เช่นกัน

Blue Ocean คือตลาดที่ยังไม่เกิด ยังไม่มีการแข่งขัน หรือมีแต่น้อยมากๆ ทำให้ไม่จำเป็นต้องสนใจการแข่งขันเพราะไม่มีผู้เล่นในตลาด เพราะเป็นผู้สร้างตลาดและจับความต้องการนั้นไว้แต่เพียงผู้เดียว หรือจะไม่มุ่งเน้นที่จะตอบสนองต่ออุปสงค์ที่มีอยู่ แต่จะเน้นในการสร้างความต้องการหรืออุปสงค์ขึ้นมาใหม่ (Demand Creation) โดยไม่สนใจและให้ความสำคัญกับคู่แข่งเดิมๆ ที่อยู่ในอุตสาหกรรม เป็นการสร้างความต้องการของลูกค้า 
กลยุทธ์ Blue Ocean: สร้างตลาด “ขจัด-ลด-ยก-สร้าง”

การประยุกต์การตลาดแบบ Blue Ocean จะเน้นในการสร้างความต้องการหรืออุปสงค์ขึ้นมาใหม่ (Demand Creation) โดยไม่สนใจและให้ความสำคัญกับคู่แข่งเดิมๆ ที่อยู่ในอุตสาหกรรม เป็นการสร้างความต้องการของลูกค้า ตัวอย่างเช่นกลุ่มบ้านโนนมะงา หันมาดัดแปลงเป็นสินค้ารองเท้าจากผักตบชวา ซึ่งในการทำรองเท้าของกลุ่มจะนำสมุนไพร เข้ามาเป็นส่วนผสมด้วย เช่น ตะไคร้ ทำให้เพิ่มคุณค่าของรองเท้าขึ้นมาระดับหนึ่ง เพราะโดยธรรมชาติ เส้นใยของผักตบชวาที่นำมาพันกับตะไคร้ จะมีคุณสมบัติในการนวดฝ่าเท้าไปในตัว ทำให้การไหลเวียนของโลหิตดีขึ้น

อ้างอิง: 
https://pheerayoota.wordpress.com/2014/03/11/what-is-innovation/

http://jannarong-srisan.blogspot.com/2009/12/red-ocean-blue-ocean-white-ocean.html