BUS 6012 : บทที่ 2 งบการเงิน กระแสเงินสด

BUS 6012 : CHAPTER 2 FINANCIAL STATEMENTS CASH FLOW
อาจารย์ผู้บรรยาย: ดร.ญาณพล แสงสันต์

 ต้องรู้ รายงานการเงิน 4 เรื่อง
1. Balance sheet : งบดุล (งบแสดงฐานะการเงิน)  --> แสดงฐานะการเงินของกิจการ ณ เวลาที่ระบุไว้
2. Income statement : งบกำไรขาดทุน --> แสดงผลการดำเนินงานของกิจการสำหรับงวดเวลาหนึ่ง
3. Statement of cash flows : งบกระแสเงินสด --> แสดงการได้เงินสดและใช้เงินสดในช่วงเวลาหนึ่ง
4. Managerial Accounts : งบบริหาร

 ต้องรู้ เครื่องมือวิเคราะห์จุดแข็ง(S)จุดอ่อน(W) เชิงปริมาณ มี 3 ประเภท
1. อัตราการเปลี่ยนแปลงปีต่อปี =  (อ่านว่า percentage change Year on Year)
   =  (รายการ ปีล่าสุด - รายการ ปีก่อนหน้า) x 100
                                      รายการ ปีก่อนหน้า

2. การวิเคราะห์แนวดิ่ง (Common size) คือรายการนั้นๆ เทียบกับรวมรายการในปีนั้นๆ
   Common size =     รายการ ปีนั้นๆ    x 100
                            Total รายการ ปีนั้นๆ

3. เครื่องมืออัตราส่วนทางการเงิน (บทที่ 3)


งบแสดงฐานะการเงิน : แสดงฐานะการเงินของกิจการ ณ เวลาที่ระบุไว้ เช่น วันที่ 31 ธันวาคม 25x6

สินทรัพย์	หนี้สินและส่วนของเจ้าของ
1. สิทธิ์ในการใช้ประโยชน์     หรือการใช้เงินทุนของกิจการ 2. เรียงตามสภาพคล่อง	1. ภาระผูกพันของกิจการ (แหล่งที่มาของเงินทุน) 2. เรียงตามระยะเวลาที่ครบกำหนดชำระ 3. ส่วนของเจ้าของ (หุ้นสามัญ + กำไรสะสม + ส่วนเกินทุน)

Balance Sheet: Assets (ตัวอย่าง)

	2002	2001
Cash เงินสด	7,282	57,600
A/R ลูกหนี้การค้า	632,160	351,200
Inventories สินค้าคงเหลือ	1,287,360	715,200
Total CA สินทรัำพย์หมุนเวียน	1,926,802	1,124,000
Gross FA สินทรัำำพย์ถาวรขั้นต้น	1,202,950	491,000
Less: Dep. ค่าเสื่อมราคาสะสม	263,160	146,200
Net FA สินทรัพย์ถาวรสุทธิ	939,790	344,800
Total Assets รวมสินทรัพย์	2,866,592	1,468,800

Quiz: ต้องการหาลูกหนี้การค้า(A/R) มีอัตราการเปลี่ยนแปลงปีต่อปี และ การวิเคราะห์แนวดิ่ง เท่าไร?
อัตราการเปลี่ยนแปลงปีต่อปี
=  (632,160 - 351,200) x 100 
                             351,200
               =  80%
Common size
ปี 2002; =  632,160  x 100 = 12.63%
                 2,866,592 
ปี 2001; =  351,200   x 100 = 23.91%
                 1,468,800

Quiz: ต้องการหาสินค้าคงเหลือ มีอัตราการเปลี่ยนแปลงปีต่อปี และ การวิเคราะห์แนวดิ่ง เท่าไร?
อัตราการเปลี่ยนแปลงปีต่อปี
=  (1,287,360 - 715,200) x 100
                               715,200
               =  80%
Common size
ปี 2002; =    1,287,360  x 100 = 44.90%
                   2,866,592
ปี 2001; =    715,200  x 100 =  48.69%
                  1,468,800

ตัวอย่างการวิเคราะห์

บริษัทมีปัญหาสภาพคล่องเพราะเงินสดลดลงในปี 2002 ขายสินค้าแล้วเก็บเงินไม่ได้ A/R ปี 2002 เพิ่มขึ้น สินค้าคงเหลือในปี 2002 มากขึ้น พิจารณาในสินทรัพย์ถาวรเพิ่มว่ามีการลงทุนเพิ่มในปี 2002 เพระามีค่าเสื่อมราคาเพิ่มขึ้นในปี 2002

Balance Sheet: Liabilities and Equity (ตัวอย่าง)

	2002	2001
Accts payable เจ้าหนี้การค้า	524,160	145,600
Notes payable ตั๋วเงินจ่าย (อายุ<1ปี)	636,808	200,000
Accruals ค่าใช้จ่ายค้างจ่าย	489,600	136,000
Total CL รวมหนี้สินหมุนเวียน	1,650,568	481,600
Long-term debt หนี้สินระยะยาว (>1ปี)	723,432	323,432
Common stock หุ้นสามัญ	460,000	460,000
Retained earnings กำไรสะสม	32,592	203,768
Total Equity รวมส่วนเจ้าของ	492,592	663,768
Total L & E รวมหนี้สินและส่วนเจ้าของ	2,866,592	1,468,800

์
เจ้าหนี้การค้า และ ค่าใช้จ่ายค้างจ่าย : เป็นหนึ้สินที่เกิดขึ้นอัตโนมัติ ซึ่งเป็นหนี้สินที่ไม่มีต้นทุน ไม่ต้องเสียดอกเบี้ย เพราะยังไม่ถึงรอบในการจ่าย เช่น n/10, n 30

งบกำไรขาดทุน : แสดงผลการดำเนินงานสำหรับงวดเวลาหนึ่ง
Income statement (ตัวอย่าง)

	2002	2001
Sales ขายสุทธิ	6,034,000	3,432,000
COGS ต้นทุนขาย	5,528,000	2,864,000
Other expenses ค่าใช้จ่ายในการดำเนินงานอื่นๆ	519,900	358,672
EBITDA กำไรก่อนดอกเบี้ย ภาษี  ค่าเสื่อมราคา & ค่าใช้จ่ายรอตัดจ่าย	(13,988)	209,328
Depr. & Amort. ค่าเสื่อมราคา & ค่าใช้จ่ายรอตัดจ่าย	116,960	18,900
EBIT กำไรก่อนดอกเบี้ย ภาษี	(130,948)	190,428
Interest Exp. ดอกเบี้ย	136,012	43,828
EBT กำไรก่อนภาษี	(266,960)	146,600
Taxes ภาษี	(106,784)	58,640
Net income กำไรสุทธิ	(160,176)	87,960

Quiz: ต้องการหา COGS และ Sales มีอัตราการเปลี่ยนแปลงปีต่อปี และ การวิเคราะห์แนวดิ่ง เท่าไร?
อัตราการเปลี่ยนแปลงปีต่อปี
COGS =  (5,528,000 - 2,864,000) x 100 
                                        2,864,000
                           =  93.02%
  Sales  =  (6,034,000 - 3,432,000) x 100
                                        3,432,000
                           =  75.82%

Common size ** ขายเทียบกับต้นทุนขาย **
ปี 2002; = 5,528,000 x 100 = 91.61%
                 6,034,000 <--ต้นทุนขาย 
ปี 2001; = 2,864,000 x 100 = 83.45%
                 3,432,000 <--ต้นทุนขาย 

งบกระแสเงินสด : งบที่แสดงการเปลี่ยนแปลงสถานะเงินสดของกิจการ

แหล่งที่มาของเงินสด (Sources of Cash)	แหล่งที่ใช้ไปของเงินสด (Uses of Cash)
1. หนี้สินและส่วนของเจ้าของเพิ่ม 2. สินทรัพย์ลดลง 3. กำไรจากการดำเนินงานเป็นเงินสด	1. หนี้สินและส่วนของเจ้าของลด 2. สินทรัพย์เพิ่มขึ้น 3. ขาดทุนจากการดำเนินงานเป็นเงินสด

กระแสเงินสดเกี่ยวข้องกับกิจกรรม 3 ประเภท คือ
1. การดำเนินงาน (Operating activities) ได้แก่ กำไรสุทธิ ค่าเสื่อมราคา การเปลี่ยนแปลงของสินทรัพย์หมุนเวียน และหนี้สินหมุนเวียนที่ใช้ในการดำเนินงาน (ยกเว้นเงินสด) เจ้าหนี้การค้า ค่าใช้จ่ายค้างจ่าย
2. การลงทุน (Investing activities) ได้แก่ การซื้อ/ขายสินทรัพย์ถาวร
3. การจัดหาเงินทุน (Financing activities) ได้แก่ การกู้ยืมระยะสั้น การกู้เงินระยะยาว การออกหุ้นสามัญจำหน่าย การชำระหนี้สิน การจ่ายเงินปันผล การซื้อหุ้นคืนมา

หลักการจัดทำงบกระแสเงินสด เตรียมแบบทางอ้อม (indirect) เริ่มจาก

	การดำเนินงาน	การลงทุน	การจัดหาเงินทุน
กำไรสุทธิ + ค่าเสื่อมราคา + แหล่งที่มาของเิงิน - แหล่งที่ใช้ไปของเงิน	A- A+	L+ L-	E+ E-

งบบริหาร (Managerial Accounts) 

เงินทุนหมุนเวียนที่ใช้ในการดำเนินงานสุทธิ (Net Working Capital : NWC)
NWC = สินทรัำพย์หมุนเวียน - เจ้าหนี้การค้า - ค่าใช้จ่ายค้างจ่าย

เช่น สมมุติว่าต้ิองการซื้อวัตถุดิบมูลค่า 20ล้าน เจ้าหนี้การค้าให้เครดิตมาแล้ว 15ล้าน ถามว่าเงินที่ต้องใช้ในการดำเนินงานนี้กี่ล้าน
จากโจทย์: สินทรัำพย์หมุนเวียน 20ล้าน, ส่วนลดการค้า 15 ล้าน
NWC = สินทรัำพย์หมุนเวียน - เจ้าหนี้การค้า - ค่าใช้จ่ายค้างจ่าย
           = 20-0-15 = 5

เงินทุนที่ใช้ในการดำเนินงานทั้งสิน
Total Capital = NWC + Fixed Assets

Quiz: สมมุติว่ารวมสินทรัพย์ 80ล้าน เจ้าหนี้การค้า 5ล้าน ค่าใช้จ่ายค้างจ่าย 15ล้าน สินทรัพย์หมุนเวียน 40ล้าน จงหา NWC และ  Total capital ?
NWC = สินทรัำพย์หมุนเวียน - เจ้าหนี้การค้า - ค่าใช้จ่ายค้างจ่าย
           = 40 - 5 - 15 = 20ล้าน
Total Capital = NWC + Fixed Assets
                     = 20 + (80-40) = 60ล้าน

กำไรแบ่งได้ 3 ประเภท
1. กำไรทางบัญชี (กำไรสุทธิ) --> ดูจากงบกำไรขาดทุนบรรทัดสุดท้าย
2. กำไรที่คาดหวัง --> เงินทุน(Total Capital) * WACC
3. กำไรเศรษฐศาสตร์ (Economic Value Added : EVA)
    EVA =  กำไรทางบัญชี - กำไรที่คาดหวัง 

สมมุติว่า บริษัทกำไรสุทธิ 10ล้าน มีเงินทุน 100ล้าน และต้นทุนบริษัทอยู่ที่ 12% (หมายความว่าบริษัทนี้ควรจะได้กำไร 12ล้าน)
ต้นทุนบริษัท(WACC) ประกอบด้วย ต้นทุนการกู้ยืม(WE) และต้นทุนของผู้ถือหุ้นสามัญ(WS)

EVA =  กำไรทางบัญชี - กำไรที่คาดหวัง
         = 10 - 12 = -2ล้าน * ผลการดำเนินงานต่ำกว่าที่ควรจะได้ *

NOPAT (Net Operating Profit After Tax) : กำไรจากการดำเนินงานหลังหักภาษี

สูตรหา NOPAT = EBIT x (1-อัตราภาษี)   

เหตุผลที่ใช้ NOPAT เพื่อไม่ให้คิดดอกเบี้ยซ้ำซ้อน


Quiz: จงหา EVA ของบริษัทซึ่งมีข้อมูลที่เกี่ยวข้องดังนี้
- ทุนหมุนเวียนที่ใช้ในการดำเนินงานสุทธิ (NWC: net operating working capital) = 5ล้านบาท
- สินทรัพย์ถาวร = 37 ล้านบาท
- ต้นทุนเฉลี่ย = 8.5%

ขายสุทธิ          25,000,000
ต้นทุนขาย       18,625,000
EBIT                 6,375,000
ดอกเบี้ย            2,325,000
กำไรก่อนภาษี  4,050,000
ภาษี 40%         1,620,000
กำไรสุทธิ          2,430,000

NOPAT = EBIT * (1-อัตราภาษี)
              = 6,375,000 * (1-.40) = 3,825,000

กำไรที่คาดหวัง = เงินทุน x ต้นทุน
                         = (NWC + สินทรัพย์ถาวร) * 8.5%
                         = (5,000,000+37,000,000)*8.5%
                         = 42,000,000*8.5% = 3,570,000

EVA = 3,825,000 - 3,570,000 = 255,000 บาท